Em Và Chim Trời - Giấc Mơ - Một Lần Nguyên Xuân - Nhành Hoa Nhân Ái - Tôi Chiếc Lá vàng Rơi Mùa Thu Trước - Về Qui Nhơn nhớ Hàn Mặc Tử

Em Và Chim Trời - Giấc Mơ - Một Lần Nguyên Xuân - Nhành Hoa Nhân Ái - Tôi Chiếc Lá vàng Rơi Mùa Thu Trước - Về Qui Nhơn nhớ Hàn Mặc Tử

EM VÀ CHIM TRỜI

*http://www.huongdaoonline.net/2019/09/em-va-co%cc%89-hoa-em-va-chim-troi/

*http://www.art2all.net/tho/levantrung/emvachimtroi.html 

Em ra vườn hót với chim
Tim em nhịp với trái tim đất trời
Chim ơi nhặt hạt tình vui
Hạt trong bạch ngọc hạt ngời minh châu

Lòng em xanh biếc một màu
Là màu xanh thuở ban đầu nguyên xuân
Em ra vườn bay cùng chim
Trên đôi cánh mỏng chở tình mây bay

Chim ơi nhặt hạt tình này
Hạt ba nghìn cõi, hạt ngoài vô biên
Em ra vườn nói cùng chim
Con đường giải thoát ta tìm trong ta

Trái tim đạo pháp sáng lòa
Em và chim giữa bao la nhiệm mầu.

Lê Văn Trung

GIẤC MƠ

*https://www.banvannghe.com/p11a11003/tho-le-van-trung
Anh thức dậy lúc trời chưa kịp sáng
Và ánh trăng thượng huyền đã nằm ngủ trong mây
Anh bước vào vườn đêm như kẻ mộng du đi mãi trong giấc mơ dài
Giấc mơ về tự do của gió
Giấc mơ về lãng du của mây
Giấc mơ về khát vọng vô cùng của những dòng sông nghìn năm chảy hoài ra biển lớn

Giấc mơ về những con đường mở vào vô tận
Giấc mơ về những lâu đài có trái tim tình yêu vĩ đại
Của em
Giấc mơ về vòng tay ôm cả bầu trời xanh như màu áo người yêu dấu

Giấc mơ về đường chân trời anh đi hoài không tới
Để còn nuôi những hoài bão mặt trời
Giấc mơ về những vì sao rực sáng như đôi mắt rạng ngời
Ngày em đến hiến dâng linh hồn em thanh khiết
Giấc mơ về những loài hoa nở vào bất diệt
Nở vào cõi vô cùng thánh hiển lòng em

Anh thức giấc mặt trời chưa thức dậy
Anh đi tìm gì trong ánh sáng đục mù sương
Không phải niềm đau không phải nỗi buồn
Không suối hân hoan không nguồn hạnh phúc
Anh mộng du qua chưa hết giấc mơ anh
Để biết điều gì ở cuối ngày sau hết
Để biết ai đợi chờ anh bên bờ sông sinh diệt

Và
Anh chỉ mơ thôi
Giấc mơ là những điều kỳ diệu anh chưa hề theo kịp

Chỉ là mơ thôi
Sao lòng anh tha thiết
Em có đứng chờ anh ở cuối giấc mơ này ?

Lê Văn Trung
29.12.2019

MỘT LẦN NGUYÊN XUÂN

Cho tôi về một lần thôi
Nhìn mây xanh
với áo người còn xanh
Trải hồn ra với VÔ BIÊN
Trải tình ra với mông mênh đất
trời

Cho tôi về
một lần thôi
Ngắm trăng vàng thắm
mắt người đầy trăng
Em từ VÔ LƯỢNG NGUYÊN XUÂN
Áo hoa quần lụa đêm trần gian tôi

Cho tôi
Về một lần thôi
Sương nghìn năm cũ nhớ người còn bay
Tìm nhau giữa hội xuân này
Qua nhau cho hết một ngày.
Rồi thôi!

Lê Văn Trung
03.01.20

NHÀNH HOA NHÂN ÁI

Sẽ tìm thấy chút vui nào sót lại
Của nhân gian sau lễ hội tưng bừng
Sẽ chép những câu thơ đầy lòng nhân ái
Gửi bao cảnh đời khao khát một mùa xuân

Những áo hoa, những quần hồng, lụa là son phấn
Những trận cười chảy suốt rượu liên hoan
Cành hoa đó trên tay đời dẫu héo
Tôi gom về trang trí những lầm than

Làm kẻ hát rong, làm người rao giảng
Tôi hát tình ca, rao giảng tin mừng
Không vương miện, không hào quang lấp lánh
Bên những cảnh đời đói rách lang thang

Làm kẻ ăn xin, làm người khất thực
Những hạt cơm đời thừa thãi rớt rơi
Sẽ đến và đi chân trần trên đất
Cùng những linh hồn trôi giạt muôn nơi

Và hoa sẽ trong hồn tôi thắm lại
Mùa xuân vừa nở muộn ở trên môi
Em dẫu xa xôi hãy về cho kịp hái
Một nhành hoa nhân ái hiến dâng đời.

Lê Văn Trung

NHÀNH HOA NHÂN ÁI

*http://www.huongdaoonline.net/2020/01/nhanh-hoa-nhan-ai/#more-20572

Vẫn còn đấy chút vui nào đọng lại
Của nhân gian sau lễ hội tưng bừng
Xin ghi chép bài thơ tròn nhân nghĩa
Tặng cảnh đời đang khát một mùa xuân

Những áo hoa, những lụa là son phấn
Những trận cười chảy suốt rượu liên hoan
Cành hoa đó trên tay đời dẫu héo
Tôi gom về trang trí những lầm than

Làm kẻ hát rong, là người rao giảng
Tôi hát tình ca tận đỉnh mây ngàn
Không vương miện, không hào quang lấp lánh
Bên những cảnh đời đói rách lầm than

Làm kẻ ăn xin, là người khất thực
Những hạt cơm đời ẩn hiện đầy vơi
Từng bước đi đôi chân trần trên đất
Cùng những kiếp người trôi giạt muôn nơi

Và hoa sẽ trong hồn tôi thắm lại
Mùa xuân vừa nở muộn ở trên môi
Em dẫu xa hãy về cho kịp hái
Một nhành hoa nhân ái hiến dâng đời.

Lê Văn Trung

TÔI
CHIẾC LÁ VÀNG RƠI MÙA THU TRƯỚC

Có chiếc lá vàng rơi mùa thu trước
Nằm im lìm trong rét mướt ngày đông
Như bí tích của một lời hẹn ước
Năm mươi năm cầm giữ một linh hồn

Tôi đến trần gian như người khách trọ
Một đêm buồn dang dỡ cuộc tình em
Em qua đời tôi như là cơn gió
Một chiều đông sương giá phủ quanh mình

Cây thập giá là nỗi niềm khát vọng
Tôi đến trần gian như kẻ qua đường
Đi suốt cuộc hành hương trong miền biển động
Đi suốt cuộc tình em là một cõi hư không

Tôi, chiếc lá rơi từ mùa thu trước
Thuở hoàng hôn vời vợi mắt hoàng hôn
Thuở dòng sông tôi đôi bờ hiu hắt
Thuở em qua vàng phố giấc mơ buồn

Linh hồn tôi, ôi linh hồn chiếc lá
Nỗi vàng phai, thao thiết, mộng vàng phai
Tôi thấy trong tôi một người khách lạ
Ghé lại trần gian như kẻ lưu đày

Tôi
Chiếc lá
Vàng rơi mùa thu trước.

Lê Văn Trung

VỀ QUI NHƠN NHỚ HÀN MẶC TỬ

Hàn Mặc Tử

Tàu khuya lăn chậm nỗi buồn
Nghe đau tiếng gọi mưa nguồn Cù Mông
Réo vào biển sóng Qui Nhơn
Vỗ vào bia mộ đau hồn Thương Thương (*)
Máu Hàn đỏ thẫm vành trăng
Trăm năm là giấc Mộng Cầm (**) phù vân
Ôi trăng vỡ máu ngực trầm
Câu thơ vỡ giọt lệ bầm sương Mai (***)
Tàu khuya nối bóng đêm dài
Câu thơ hụt thở xác đầy bụi trăng.
Lê Văn Trung

(chú thích : (*),(**), (***) tên những nàng thơ của thi sĩ Hàn)

Bình thơ: Lê Văn Trung với Cát Bụi Phận Người -Trần Yên Hòa

Lê Văn Trung với Cát Bụi Phận Người

-Trần Yên Hòa-

*https://www.banvannghe.com/a980/tho-ban-quang-nam-xuan-thao-le-van-trung
                                                  
Lê Văn Trung

Cách đây khoảng 2 năm, một người bạn văn Quảng Nam của tôi, anh Nguyễn Đức Bạn, nhắn tôi ra cà phê Factory để gởi cho tôi một tập thơ, một một người làm thơ quê Quảng Nam, có ra một tập thơ in trong nước, gởi ra tặng tôi. Đó là tập “Cát Bụi Phận Người” của Lê Văn Trung. Tôi nhớ lại, Lê Văn Trung, một bạn Quảng Nam, đã có thơ đăng trên một số tập san văn nghệ ở Sài Gòn, miền Nam Việt Nam trước bảy lăm, nay ở trong nước, cũng tiếp tục theo nghiệp thơ, không nản chí.

Thú thật, trước bảy lăm, tôi chưa đọc một bài thơ nào của Lê Văn Trung, có thể những ngày trong quân đội tôi quá bận rộn, với súng đạn, với ba lô nón sắt, hơn là thơ văn, nên tôi không có dịp để đọc nhiều, tôi đành xin lỗi Lê Văn Trung là chưa biết tên anh. Sau này, qua những sách của Thư Quán Bản Thảo ấn hành, tôi mới biết Lê Văn Trung làm thơ cũng rất lâu, và có nhiều bài đăng trên các tập san văn học giá trị.

Lê Văn Trung được giới thiệu trong Thư Quán Bản Thảo số 34 tháng 12 năm 2008, được viết như sau: “Số 34 kỳ này có chủ đề về nhà thơ Lê Văn Trung. Một nhà thơ lớn lên trong cuộc chiến, đã có thơ đi trên nhiều tạp chí văn học của Sài Gòn năm xưa, anh và gia đình rời quê nhà miền Trung phiêu dạt về vùng đất trích kinh tế mới thuộc tỉnh Đồng Nai đến tận bây giờ.”

Vài hàng về Lê Văn Trung

Lê Văn Trung là tên thật của nhà thơ. Sinh năm 1947 tại Quảng Nam.
Năm 1969 tốt nghiệp sư phạm Quy Nhơn. Dạy học tại Quảng Ngãi.
Sau tháng tư năm 1975, anh đã trải qua những năm tháng tù tội dưới chế độ CSVN, và sau đó, là những năm “cuốc đất dọn cỏ” trên vùng đất kinh tế mới Xuân Đông, Xuân Lộc Đồng Nai mà anh gọi là “đất trích” cho đến mãi bây giờ (27 năm).

Theo sự mô tả của một số bạn bè đến thăm thì nơi anh ở là vùng đất “hẻo lánh, thôn dã, thô lậu”.
Về lãnh vực văn chương, trước năm 1975, Lê Văn Trung có thơ thường xuyên đi trên Bách Khoa, Khởi Hành, Ý Thức, Thời Tập, Thời Nay.

Tập thơ đầu tay của anh: “Cát Bụi Phận Người” theo lời anh tâm sự “sau nhiều gian nan và truân chuyên” mới được phép xuất bản.

*

Hoàn cảnh sau ba mươi tháng tư năm bảy lăm của Lê Văn Trung cũng rất khổ sở. Dù là chỉ giáo viên, nhưng Lê Văn Trung cũng bị “mất dạy” và bị tù, không biết vì lý do gì?
Tác giả Phạm Văn Nhàn đã kể về hoàn cảnh anh lúc đó như sau: (khoảng năm 72 Lê Văn Trung và vợ đổi về dạy học ở Huế):

“Mãi cho đến cuối năm 1982 - sau khi ra khỏi trại tù cải tạo - Mượn chiếc xe đạp cà tàng của đứa em, đạp xe lên huớng nhà thờ Phú Cam, tìm đến dãy lầu mà anh chị đã thuê năm 1972 - hy vọng anh chị còn sống nơi đó - Dựng xe gốc cây trứng cá già, nhìn lên dãy lầu mà tôi còn nhớ, ngơ ngác tìm kiếm. Một ông thợ hớt tóc đang hớt tóc, thấy dáng điệu ngơ ngác như muốn tìm kiếm ai, ông hỏi tôi:

“Ông tìm ai trên đó?”.

“Tôi tìm anh chị Lê Văn Trung.”

Nghe tôi nói giọng Nam, ông biết tôi ở xa đến. Ông kéo tôi ra gốc cây trứng cá nói nhỏ:

“Ông không biết gì sao?”

“Không.”

“Ảnh đi tù rồi. Ông đi đi, đừng đứng nơi đây nữa.”
...Nói xong, ông ta đi ngay. Tôi đạp xe về nhà. Trên đường, lòng buồn quá đổi. Hình như thời buổi ấy, ai nghe nói đi tù...cũng sợ.

*

Cát Bụi Phận Người

Theo Nguyễn Lệ Uyên thì thơ Lê Văn Trung “ẩn dấu đằng sau là những u uất bất tận, những u uất nhuốm mầm, những u uất tròn bóng, những cảm hoài về quá khứ xa xôi, và tâm cảm dằng xé đến nát lòng. Thơ anh như kẻ cô đơn trong tận cùng nỗi đau, như con thú hoang trong cánh rừng già không bóng thú, muôn năm là kẻ lữ hành cô độc trong cõi nhân sinh, trong chốn tình yêu không lối thoát, luôn luôn là những tìm kiếm trên những con đường đi hoài không đến, phía trước là mây bụi mịt mờ xa, thấp thoáng phận người heo hắt.”

Sau đây là 2 bài thơ của Lê Văn Trung:

phương trời hiu quạnh

tôi tìm em đứt mòn hơi
hai mươi năm dấu chân người mờ phai
tìm em suốt cuộc tình dài
đường vô tận
bến chờ
ngoài nẻo không
còn gì sau cuộc phù vân
lệ tình em ướt đẫm phần mộ tôi

tôi tìm em
một phương trời
một phương TÔI
một phương người
quạnh hiu.

ta đau lòng
nhận ra hắn là ai

đừng bao giờ yêu những đứa làm thơ
càng không thể kết nghĩa tình chồng vợ
cái ngữ ấy ta đã từng ngửi thấy
thơ văn chi cơm áo có ra gì

thà em quên quách mẹ tiếng thị phi
bỏ mặc hắn xác xơ cùng số phận
nòi thi sĩ hắn không hề oán hận
chỉ âm thầm nhận lấy cái đau thương
chỉ lặng câm uống hết chén đoạn trường
nên đành có nhẫn tâm mà phụ rẫy
dù thiên cổ trước sau gì cũng vậy
bởi vì em, ơn Chúa! đã sinh ra

vốn là em, em cũng là đàn bà
sống không thể thiếu lụa là gấm vóc
mà những đứa làm thơ
cứ chuyện trời chuyện đất
chuyện trăng sao nông cạn vơi đầy
chuyện biển dâu mờ mịt đông tây
cứ đuổi mãi theo những điều không thật

những cái thế gian cho là trật lất
hắn muộn phiền trăn trở mấy mươi năm
hắn héo khô xơ xác đời tằm
cố kéo mãi những sợi tình phù phiếm
hắn quanh quẩn trong những vòng tìm kiếm
cõi con người tăm tối giữa vô minh
hắn băng qua sa mạc đời mình
cát bỏng cháy - lửa nhân tình thêu đốt
thì em hỡi sá gì đâu thân xác
của một người lạc lõng giữa đời em
của một người lạc lõng giữa trần gian
chuyện cơm áo đã ba chìm bảy nổi

thơ với rượu một cõi sầu vời vợi
Thượng đế đành quên có một linh hồn
Thượng đế đành tâm khép cửa thiên đường
hắn ngồi giữa đất trời cười ứa lệ
ôi ngàn năm chưa hết vòng dâu bể
năm mươi năm thà như một sát na
sá gì đâu không! có một quê nhà
chốn phải đến là nơi không có thực
cái quí nhất là cái vừa vụt mất
để một đời đau đáu một đời thơ
chốn phải về mù mịt giữa hư vô
hắn nhận hết bi thương cùng số phận
trái tim hắn đã đành là vỡ rạn
vẫn nghìn đời yêu quá cõi nhân gian
vẫn nghìn đời đâu há dễ em quên
dù trọn kiếp trói trong vòng hệ lụy
dù trọn kiếp đã khô mòn xương tủy
hắn là ai mà đau đáu một đời thơ
dù em nhẫn tâm quên mất nẻo về
hắn vẫn đứng nhìn dòng sông nước chảy
giọt nước mắt rơi buồn em có thấy

ta bỗng đau lòng nhận ra hắn là ai.
                    Lê Văn Trung

*

Hôm nay giới thiệu hai bạn thơ Xuân Thao và Lê Văn Trung - Lê Văn Trung với tập Cát Bụi Phận Người - tôi như tìm gặp lại những chặng đường đã đi qua của đời mình. Những kỷ niệm đầy ắp của ngày đi dạy học ở Quảng Ngãi - Quảng Tín, những ngày làm lính ở trung đoàn 6 BB, với bao địa danh Sơn Hà, Trà Bồng, Ba Gia, Đồng Ké, Nghĩa Hành, Thạch Trụ...với câu ca dao ai đặt cho đám lính Sư Đoàn 2 BB thuở đó, nghe hay hay, buồn cười và cũng đúng chút chút: «Muốn huy chương về Thạch Trụ, muốn đ...về Nghĩa Hành."

*

Sau này Trần Hoài Thư với Thư Quán Bản Thảo, đã ấn hành thêm cho Lê Văn Trung một tập thơ có tên Bi Khúc. Đó là một trường thi dài. Những khúc buồn, cho thân phận, cho quê hương, cho cuộc đời và cho tình yêu.
Còn Xuân Thao cũng sẽ được Thư Quán in cho tập: Thơ Xuân Thao...
Xin chúc mừng hai bạn.

Trần Yên Hòa      2008

Bình thơ: Nguyễn Âu Hồng - Hai Nhà Thơ Họ Lê Và Bob Dylan

-NGUYỄN ÂU HỒNG-
HAI NHÀ THƠ HỌ LÊ VÀ BOB DYLAN

Hai nhà thơ họ Lê đây là Lê Văn Trung và Lê Phương Nguyên.  Một ông, Lê Văn Trung, uống sương như trăng, uống trăng như rượu.

Ta đang say ngất rượu trăng vàng

Một ông, Lê Phương Nguyên, thiếu trăng, nhớ trăng

Đêm nao thoáng thấy trăng rằm

Qua nhanh như sợ ai cầm lấy tay…

Mới lướt qua tưởng hai ông ở “hai đầu xa cách”, chừng đọc kỹ mới hay hai nhà thơ họ LÊ này có nhiều điểm gặp nhau, rất tâm đắc nữa là khác.

Ôi tôi biết làm sao mà vẽ được

Một màu mây trong mắt đẫm sương chiều

                                    (Lê Văn Trung)

Có vì sao ở thật xa

Dịu dàng màu mắt như là cố nhân

                  (Lê Phương Nguyên)

Ông kia, Bob Dylan, không có màu mắt không có trăng rằm nên cứ mặc cho Gió cuốn đi (Blowing In The Wind) Như Hòn Đá Lăn Vô Định (Like a Rolling Stone) hoặc nương theo tiếng trống Tambourine mà dấn thân.  Tôi sẵn sàng để úa tàn (I’m ready for to fade).  Tại sao tôi chọn hai bài thơ họ Lê và Bob Dylan?

Tại sao anh chọn em

Nào anh có chọn

Em là mặt biển xanh chờ đó, xưa kia anh sống trên rừng

Giữa bầy bộ lạc phiêu lưu

 (Thơ Thanh Tâm Tuyền)

Tôi cũng vậy. Nào tôi có chọn. Hai nhà thơ họ Lê và Bob Dylan là mặt biển xanh chờ đó…

Khi đọc những câu thơ khao khát tự do của Lê Phương Nguyên với sức mạnh thi ca thao thiết như ngọn lửa trào, tôi đã nhớ đến những lời ca khắc khoải của Bob Dylan:

Vách bên có tiếng thở dài

Biết anh đã lỡ mộng đời tự do

Mấy phòng liên tiếp cùng ho

Là lời nhắn nhủ dặn dò gì nhau

Thấy lòng ấm giữa đêm sâu

Biết đời còn những nhịp cầu tri âm

(Ô Cửa Nhìn Đời – Lê Phương Nguyên)

 Nhà thơ Lê Phương Nguyên

Phải bao nhiêu năm một ngọn núi sừng sững giữa trời

Trước khi nó bị cuốn trôi theo biển sóng cồn

Và phải bao nhiêu năm một dân tộc sinh tồn

Trước khi người dân được hưởng tự do?

Câu trả lời, bạn hỡi, đang bay theo gió

Câu trả lời để gió cuốn bay đi!

(Blowing In the Wind – Bob Dylan)

 

Những ca từ Viết Cho Tai Nghe của Bob Dylan có sức mạnh thi ca phi thường.  Khi đọc những câu thơ diễm lệ về mùa thu tàn phai của Lê Văn Trung trong tập THU HOANG ĐƯỜNG do Nhà Thư Ấn Quán xuất bản tôi lại cũng nhớ đến những lời sầu ca nỉ non về mùa thu nhàu úa của Bob Dylan:

Em ướp tàn phai vào viễn mộng

Ta uống tàn phai mà buốt lòng

…

Ta uống hoàng hôn ngày bóng xế

Nước mắt người hay giọt rượu cay!

…

Tôi đốt thơ, xác bụi thơ tàn

Người nhớ gom tro vào trong máu

Cho dòng lệ biếc cũng thơm hương

(Thu Hoang Đường – Lê Văn Trung)

Ở Colorado,

Khi tôi ngủ yên dưới mộ thu tàn

(Hắn ta ngủ yên dưới mộ thu tàn)

Thì ở Kentucky,

Em giật mình nhìn bước thu phai,

Để rồi nhiều năm từ chỗ tôi nằm

(Từ chỗ hắn ta nằm)

Em học cách yêu người

(Em biết yêu người)

(Man of Constant Sorrow – Bob Dylan)

Càng đi hai thi nhân họ Lê càng gần nhau và gần với Bob Dylan hơn.

Ta sẽ thâu gom từng vỏ đạn

Từng mảnh bom cuối rạch đầu ngòi

Từng mảnh xương người, manh vải mục

Từng dòng uất nghẹn cháy khôn nguôi

(Đợi Chờ Đến Cuối Cuộc Tang Thương – Lê Văn Trung)

 Thi sĩ Lê Văn Trung

Vâng, phải bao nhiêu lần ngước nhìn lên

Trước khi một người có thể thấy được bầu trời

Và phải bao nhiêu đôi tai gom lại trên đời

Trước khi hắn ta nghe được tiếng người dân kêu khóc?

Vâng, và phải thêm bao nhiêu tang tóc

Cho đến khi hắn biết được là đã có quá nhiều người bị giết

Câu trả lời, bạn hỡi, đang bay theo gió

Câu trả lời để gió cuốn bay đi!

(Blowing In the Wind – Bob Dylan)

Quê nhà đây? Thực hay mơ?

Khu vườn xưa đã bây giờ nghĩa trang!

Nằm kia người của xóm làng,

Lạc nhau từ thuở giặc tràn về đây

(Hai Mươi Năm Sau Trở Lại Vườn Nhà Cũ – Lê Phương Nguyên)

Nhà thơ Lê Phương Nguyên

… Ai cướp đời ta cả tiếng nói

Ta về đây vườn trống nhà không

… Ai ném đời ta qua biển sóng

Máu xương nào cũng máu xương thôi

…Ai đã biến ta thành kẻ lạ

Giữa trái tim người rỉ máu đen

…Ai bắt đời chim quên giọng hát

Lời chim rịn máu đỏ mây chiều

…Ai vắt khô rồi dòng suối cạn

Và vắt đời khô giọt lệ bầm

(Đợi Chờ Đến Cuối Cuộc Tang Thương – Lê Văn Trung)

Những câu thơ này của lê Văn Trung có sức mạnh thi ca quặn lòng! Ai? Ai đã gây ra những thảm cảnh đó? Ai? Ai đã gây ra những nỗi niềm đớn đau đó? Còn ai vô đây, ngoài những Bậc Thầy Của Chiến Tranh, những tội đồ chống nhân loại mà Bob Dylan đã lột mặt nạ, gọi đích danh và vạch rõ từng tội ác:

Khi mà số người bị giết cứ cao dần lên

Ông ẩn mình trong căn nhà kiên cố

Mặc cho máu của tuổi trẻ tiếp tục đổ

Máu từ cơ thể phun trào

Và bị chôn trong bùn nhão

…Đến cả Chúa Jesus

Cũng không bao giờ tha thứ được những việc ông làm.

Tôi mong ông chết

Và ngày chết của ông sẽ đến sớm thôi

Tôi sẽ theo sau linh cữu

Trong buổi chiều nhạt nhòa

Và tôi sẽ đứng nhìn người ta hạ huyệt

Đặt ông nằm dưới đáy mộ sâu

Và tôi sẽ đứng trên mộ ông thật lâu

Cho đến khi tôi chắc là ông đã chết

(Masters of War – Bob Dylan)

(Bob Dylan, một nghệ sĩ người Mỹ đã đoạt giải NOBEL văn học năm 2016, vì đã tạo ra những cách biểu đạt mới đầy chất thơ trong truyền thống âm nhạc vĩ đại của nước Mỹ).

Những Bậc Thầy Của Chiến Tranh, các ông làm ra súng lớn, làm ra máy bay thần chết, làm ra các loại bom; các ông ẩn mình sau các bàn giấy.  Tôi muốn nói cho các ông biết, tôi nhìn xuyên suốt mặt nạ của các ông.  Các ông chẳng làm gì ngoài hủy diệt, coi thế giới này là đồ chơi, ông đặt súng vào tay tôi… (Masters of War – Bob Dylan).

Bob Dylan đứng trên mộ của bạo chúa gây chiến tranh thật lâu cho dến khi biết chắc là hắn ta đã chết.  Bạo chúa chiến tranh, những kẻ gây tội ác chống lại loài người, tàn sát, diệt chủng; những kẻ kích động bạo lực, nuôi dưỡng công lý báo thù… Những kẻ gây chia rẽ và thù hận chủng tộc, chia cắt các quốc gia; xâm chiếm các nước yếu, chà đạp các dân tộc, chà đạp nhân phẩm, giết hại trẻ thơ cùng góa bụa.  Những kẻ dựng lên những trại tập trung, trại cải tạo, dựng lên pháp trường, tạo ra nạn đói nhân tạo, bày trò ấu tố… Họ biến những rừng cây ngát hương thành bãi chiến trường, rải quân như vãi đậu, tắm máu những dòng sông, tắm máu những cánh đồng, tắm máu lên cả sa mạc…Họ, những kẻ cuồng tín hô hào kháng chiến, lợi dụng lòng yêu nước, lợi dụng niềm khát khao tự do, lợi dụng cả tình nghĩa vợ chồng, lợi dụng niềm tự hào dân tộc…để xé nát những mảnh đời, chia rẽ tình duyên, xé nát những mái ấm, xé nát tình làng nghĩa xóm, ngăn cấm thờ phượng, phá nát các truyền thống, phá nát lòng người…

Hình ảnh Bob Dylan cầm guitar đã được Saturday Evening Post chọn làm ảnh bìa số ngày 2-11-1968

Boob Dylan nhìn thật kỹ người ta hạ huyệt bạo chúa gây chiến tranh, chờ cho huyệt mộ được lấp đầy, lên đứng trên đó thật lâu cho đến khi tin chắc là hắn ta đã chết.  Nhưng cho dù các Masters of War đã chết, thì di hại của những gì các bậc thầy tội ác ấy gây ra vẫn còn mãi.  Vì các Master of War không bao giờ hành động một mình mà luôn mượn một ngọn cờ hoặc một chủ thuyết nào đó.  Chủ nghĩa phát-xít còn mãi di họa thù hận chủng tộc trong đầu óc những người tự cho mình là da trắng thượng đẳng; chủ nghĩa cộng sản còn mãi di họa trong thói thị huy thị quyền, coi mạng người như cỏ rác, coi nhân dân như gà vịt, huênh hoang rỗng tuếch, ích kỷ hẹp hòi, tự cao tự đại, thích ngồi trên đầu thiên hạ, đập ngực tự xưng: “Ta là lương tâm thời đại, là đỉnh cao trí tuệ loài người” mà quên mất một điều: đã là ếch, thì dù ngồi đáy giếng hay đứng trên đầu nhân loại, bầu trời đối với chúng cũng chỉ bằng cái nắp vung…

Bất chấp những di hại còn “tồn tại”, các nhà nghệ sĩ vẫn gởi đi những thông điệp tràn đầy hy vọng.  Các văn bản cho thấy, cả ba ông: Lê văn Trung, Lê Phương Nguyên và Bon Dylan đều muốn hòa trái tim mình với trái tim nhân loại và cùng khao khát một mùa xuân thiên đường:

Bờ môi mặn giọt đoạn trường,

Vẫn xanh mơ ước con đường nở hoa…

Có vì sao ở thật xa,

Dịu dàng màu mắt như là cố nhân,

Nhìn nhau tha thiết ân cần

Cùng tương tư một mùa xuân thiên đường.

(Ô cửa Nhìn Đời – Lê Phương Nguyên)

…Cho tôi uống vẹn dòng tinh khôi ấy

Tôi ôm ghì khát vọng đóa nguyên xuân

…Là hồn tôi trên lối cũ tàn rêu

Lòng cháy khát những mùa xuân ảo mộng

Lòng cháy khát thuở tình phơi áo mỏng

(Thu Hoang Đường – Lê Văn Trung)

thi sĩ Lê Văn Trung

Thôi hãy vì nhau mà giữ lại

Chút tàn tro: bí tích nhiệm mầu

Một mai dựng lại thiên đường mới

Trời đất muôn loài thương mến nhau…

(Đợi Chờ Đến Cuối Cuộc Tang Thương – Lê Văn Trung)

Một ông Lê Văn Trung, Ta hôn lên mắt ngời khát vọng rồi vừa làm thơ vừa cày ruộng Đất và Thơ Hòa Lệ Máu Dâng Đời; một ông, Lê Phương Nguyên, từ trong nhà tù nhìn ra Cửa đời nhỏ tựa bàn tay, vẫn nhìn thấy ánh sao mai rạng ngời… Ông kia, Bob Dylan, thưa với mẹ, dẫu phải lên máy chém, “Mẹ ơi, nếu những dòng suy nghĩ của con bị lộ.  Người ta có thể chém đầu con rời khỏi cổ.  Nhưng dẫu thế cũng chẳng sao, Mẹ ơi, con chỉ chảy máu thôi.  Nhưng dẫu thế cũng chẳng sao. Đó là đời, con cũng chỉ vì đời thôi! – It’s all right, Ma, I’m only bleeding!” Bài hát này gợi nhớ đến nhạc sĩ Orpheus trong thần thoại Hy Lạp.  Âm nhạc của Orpheus quyến rũ được thú hoang và sỏi đá.  Đến vua của cõi U minh là Hades cũng phải nhỏ lệ trước lời ca của ông. Orpheus chết dưới bàn tay kẻ thù, người không được âm nhạc thần thánh của ông cảm hóa, đầu ông trôi ra biển vẫn không ngừng ca hát…

Nhân dịp Bob Dylan đoạt giải Nobel văn học, các nhà phê bình cho rằng ông đã có công làm cho thơ sống lại, làm cho thi ca được phục sinh.  Nhận định rằng thơ càng ngày càng èo ọt thiếu máu, thiếu hơi thở cuộc sống và xa cách công chúng.  (Thi sĩ – nhà sư Minh Đức Triều Tâm Ảnh cũng đã viết: - Thơ như đang bay trong chân trời tuyệt lộ.  Tuyệt lộ ngay chính chỗ đang bay, tuyệt lộ trên đôi cánh và tuyệt lộ cả cõi về).

Bob Dylan

Nhận định tiếp rằng, Bob Dylan đã đem lại sức sống cho thơ, đưa thi ca đến gần công chúng, đem máu thịt và nhịp đập của trái tim thi sĩ hòa vào mạch sống của thời đại mình. Ở tầm nghĩ hạn hẹp, tôi không dám quyết là hai ông nhà thơ họ Lê có đem lại sức sống cho thơ hay không, nhưng tôi tin chắc là hai ông đã sáng tác với tất cả tâm huyết, và có ước vọng đem máu thịt và nhịp đập của trái tim thi sĩ hòa vào mạch sống của thế hệ mình, xứ sở mình, thời đại mình. (Chẳng phải thi sĩ Lê Văn Trung đã tự bạch Đất Và Thơ Hòa Lệ Máu Dâng Đời đó sao!).

Cả ba ông đều vì một khao khát cháy lòng, nếu có thể nói như vậy: Mong cho mặt đất vĩ đại này của chúng ta trở thành một nơi tuyệt vời để sống. (We could make this great land of ours a great place to live – Bob Dylan)

Đầu Xuân 2019

Nguyễn Âu Hồng